Czym są i jak istnieją przekonania irracjonalne?

Prof. ucz. dr hab. Michał Piekarski

  • 20.06.2022
  • 04.07.2022

Część 1: Pojęcie przekonania towarzyszy ludziom w ich codziennej praktyce życiowej. W przekonaniach wyrażamy nasze myśli, pragnienia, intencje. Za ich pomocą komunikujemy się z innymi. W oparciu o nie uzasadniamy nasze działania i zamiary. Przekonanie, najogólnie mówiąć, wyraże pewne nastawnienie podmiotu wobec określonego stanu rzeczy. Przykładowo: mogę być przekonany, że obecnie pada deszcz, jednocześnie nie będący przekonanym o tym, że jest 20 stopni celcjusza. Pojęcie przekonania ze względu na pragmatyczne ale i psychologiczne znaczenie jest obiektem zainteresowania filozofów. Badając przekonania filozof dostaje narzędzie, które umożliwia mu mówienie o racjach ze względu na które się działa, o ich racjonalności a także normatywności. Uważa się, że przekoniania tworzą względnie koherentny system i jeżeli chce się je traktować jako kryterium racjonalności podmiotu, to powinny one spełniać pewne warunki. W tym pierwszym webinarium ogólnie omówię problematykę przekonań, ich funkcje oraz kryteria które pozwalają nam przypisywać racjonalność osobom “uzbrojonym” w przekonania.

Część 2: Drugie webinarium poświęcone będzie problematyce przekonań irracjonalnych. Jest to szeroka klasa zjawisk należą do niej bowiem złudzenia, halucynacje, niektóre fałszywe przekonania (tzw. conspiracy beliefs), zjawisko słabej woli czy samooszukiwania się. Omówię wybrane stanowiska teoretyczne w sporze o przekoniania oraz przyjrzę się potencjalnym mechanizmom psychicznym, które pozwolą nam zrozumieć pochodzenie tego, co zbiorczo określa się mianem przekonań irracjonalnych.

Michał Piekarski, doktor habilitowany, prof. uczelni w Katedrze Teorii Poznania w Instytucie Filozofii UKSW w Warszawie. Jego zainteresowania badawcze dotyczą przetwarzania predykcyjnego, modeli Bayesa, normatywności biologicznej oraz wybranych zagadnień z zakresu filozofii kognitywistyki i epistemologii. Autor książek „Logika-Gramatyka-Pragmatyka. Ewolucja Wittgensteinowskiej koncepcji związku języka ze światem” (Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2014), „Mechanizmy predykcyjne i ich normatywność” (Liberi Libri, Warszawa 2020) oraz kilkudziesięciu artykułów opublikowanych w polskich i zagranicznych czasopismach naukowych.

Szczytem wszystkiego, co można osiągnąć, jest filozofia. Nie dla zysku, ani honoru, ani sławy, ale dla samej prawdy. To jest cel życia, jego największy dar.

Arystoteles