Dr Michał Wagner
- 13.03.2023
- 27.03.2023
Część 1: Zadaniem webinarium jest zaprezentowanie głównego zagadnienia tzw. epistemologii historycznej czyli filozofii historii nauki. Jest nim problem rozwoju myśli naukowej. Problem ten sprowadza się do zagadnienia – czy nauka rozwija się przez ciągłą kontynuację i rozbudowę przyjętych koncepcji, czy też co jakiś czas jest tworzona od podstaw, odcinając się od swoich korzeni? Te dwie perspektywy, które można nazwać kumulatywistyczną i antykumulatywistyczną, nie tylko ścierają się ze sobą na łamach pism filozoficznych, będąc reprezentowanymi przez wybitnych filozofów i historyków nauki jak Imre Lakatos, Ernst Mayr, Peter Bowler czy Larry Laudan, ale również dyktują sposób, w jaki rozumiemy wiedzę naukową i w konsekwencji w jaki sposób pisze się i mówi o nauce. Wystąpienie skupi się na zaprezentowaniu obu stanowisk i omówieniu głównych argumentów.
Część 2: W drugiej części webinarium nasze rozważania skupią się na zagadnieniu procesu poznania w nauce. Dokładniej rozważymy następujące pytanie – skąd wiemy, że naukowcy poznają prawdę na temat rzeczywistości? Filozofowie podejmujący tę problematykę zastanawiają się nad tym, co czyni nasze poznanie pewnym i jakie kryteria należy do niego wdrożyć, by pozyskiwana przez nas wiedza była zawsze prawdziwa. Filozofowie tacy jak Ludwik Fleck czy Thomas Kuhn badali charakter przyjmowanych przez nas kryteriów wiedzy naukowej, podczas gdy inni – Rudolf Carnap i Karl Popper – próbowali owe kryteria wyznaczać. Wykład skupi się na tych rozważaniach prezentując rozwiązania wspominanych wyżej filozofów. Wszystkie poruszane zagadnienia zostaną zobrazowane przykładami z historii nauk – od genetyki, przez paleontologię, aż po etnografię.
- Amsterdamski S., Między historia a matodą. Spory o racjonalność nauki, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1983.
- Kuhn T. S., Struktura rewolucji naukowych, tłum. H. Ostromęcka, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2009.
- Spór o realizm naukowy. Mała antologia, red. M. Kotowskiego, Oficyna Naukowa PFF, Wrocław 2018
- Wagner M. J., Interpretacje rozwoju biologii ewolucyjnej na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa, Liberi Libr 2020.
Michał Wagner, asystent w Zakładzie Filozofii Przyrody, Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej UKSW. Autor artykułów naukowych z zakresu historii i filozofii biologii. Jego zainteresowania naukowe skupiają się na filozoficznej problematyce związanej z biologią ewolucyjną, historią darwinizmu oraz metodologią historii nauki. Autor książki Interpretacje rozwoju biologii ewolucyjnej na przełomie XIX i XX wieku.
